Elementy rurociągowe

Zwężki – jakie rodzaje, wymiarowanie, normy, typy, w jakim występują materiale

11 maja 2023

Zwężki to specjalistyczne elementy stalowe, które ułatwiają łączenie różnego rodzaju rur. Dzieli się je na symetryczne (z j. angielskiego – concentric reducers) i na niesymetryczne (eccentric reducers). W jaki sposób są wymiarowane, jakie są ich rodzaje, według jakich norm występują i gdzie dokładnie znajdują zastosowanie? 

Czym są zwężki? 

Zwężki (z języka angielskiego – zwężki są określane mianem – concentric reducer) to starannie zaprojektowane kształtki rurowe produkowane głównie z różnych rodzajów stali. Te elementy są stosowane głównie w rurociągach po to, by zredukować średnicę rur, zmniejszyć przepływ danej substancji i jednocześnie zwiększyć ciśnienie wewnętrzne. 

Jakie są rodzaje zwężek? 

Zwężki dzielą się na symetryczne i niesymetryczne.

Zwężki symetryczne określane są również jako redukcje koncentryczne i zwykle na rysunkach technicznych oznaczone są typem A. Zwężki symetryczne charakteryzują się zupełnie inną budową od zwężek niesymetrycznych i umożliwiają bardziej równomierny przepływ danej substancji wewnątrz niż w przypadku zwężek niesymetrycznych. Zwężki symetryczne czyli tzw. reduktory koncentryczne charakteryzują się tym, że linia środkowa rury na większym i na mniejszym końcu ma dokładnie takie same wymiary. 

Zwężki niesymetryczne – (z j. angielskiego – to eccentric reducer) to niewielkie elementy konstrukcyjne, które charakteryzują się elastycznością projektową i szerokim zastosowaniem w wielu rozmaitych branżach. 

Zastosowanie zwężek symetrycznych i niesymetrycznych

Zwężki symetryczne wykorzystuje się głównie do produkcji elementów łączeniowych w różnych konstrukcjach przemysłowych, projektach inżynieryjnych i budowlanych.

Są wykorzystywane głównie po to, by skutecznie zredukować średnicę w rurociągach i jednocześnie zmniejszyć przepływ danej substancji i zwiększyć ciśnienie wewnętrzne. Są stosowane w rurociągach, w których maksymalna temperatura robocza to 300°C.

Zwężki niesymetryczne znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagana jest wytrzymałość takich materiałów w wysokich temperaturach m.in w branży energetycznej, przemysłowej i hutniczej.

W jaki sposób są wymiarowane zwężki?

Wymiary zwężek symetrycznych i niesymetrycznych określa się w milimetrach i calach w zależności od rodzaju normy według której są produkowane.

Najczęstszymi wymiarami zwężek są zwężki o wymiarach 60,3×2,9/33,7 x 2,6. W jaki sposób odczytać te parametry dotyczące wymiarów zwężek? Pierwszy parametr dotyczy zwykle średnicy zwężki, a drugi grubości ścianki zwężki. Kolejne wymiary zwężek dotyczą wyjściowej średnicy i grubości ścianek. 

Zwężki symetryczne i niesymetryczne produkowane według normy polskiej oznaczonej EN 10353-2 i według normy amerykańskiej ASME B16.9 i są dostępne w rozmiarach od 1/2″ do 24″.  

Normy dla zwężek niesymetrycznych

Zwężki symetryczne i niesymetryczne są produkowane według dwóch norm DIN i ASME B16.9 (normy amerykańskiej).

Zwężki symetryczne w Polsce są produkowane głównie według normy EN 10253-2. 

Zwężka niesymetryczna wykonana wg norm EN 10253-4 typ A, B produkowana jest najczęściej według normy amerykańskiej ANSI oznaczonej B16.9.  

Zwężki symetryczne i niesymetryczne standardowo są produkowane zarówno według określonych norm produkcyjnych m.in. normy DIN, EN, ANSI.  

Standardową normą produkcyjną dla zwężek niesymetrycznych jest norma EN 10253-2, która oznacza kształtki rurowe do przyspawania doczołowego. Zwężki symetryczne są produkowane według normy DIN 2612-2 (EN 10253-4). 

Typy złączek stosowanych w różnych branżach 

Planujesz wykorzystać zwężki w swoim projekcie, ale nie wiesz jakie są ich rodzaje i czym się różnią? Zwężki stalowe występują w dwóch rodzajach typów – A i B.

Zwężki dzielą się na typu A i B. Główna różnica pomiędzy zwężkami polega na tym, że te pierwsze możesz wykorzystywać głównie w pracy przy ograniczonym zakresie ciśnienia, a te drugie pozwalają na pracę w szerszym i wyższym zakresie ciśnień.

Złączki w zależności od typu dzieli się na reduktory koncentryczne (concentric reducers) i reduktory mimośrodowe (eccentric reducers). Pierwszy z nich budową przypomina stożek, którego zadaniem jest połączenie wszystkich elementów rurociągu znajdujących się na tej samej osi.

Drugi rodzaj – reduktor mimośrodowy ma krawędź równoległą do krawędzi rury łączącej, dlatego umożliwia łatwe wyrównanie jednej końcówki złączki z jedną stroną wlotu.

Materiały do produkcji złączek – z czego są wykonane? 

Zwężki symetryczne i niesymetryczne są wykonane głównie ze stali niestopowej, która jest materiałem odpornym na działanie zmiennych i wysokich temperatur i charakteryzuje się bardzo dobrą elastycznością dzięki granicy plastyczności. 

Materiały dla złączek symetrycznych: 

Zwężki symetryczne są produkowane z następujących rodzajów materiałów takich jak: A234 WPB, A234 WP11, A420 WPL6, X52, WPHY, 304, 304L, 316L, 321, 316Ti+, P245GH.

Złączki symetryczne i niesymetryczne są produkowane z następujących rodzajów materiałów:

• ST 37.0 –  to tzw. miękka stal, która jest bardzo elastyczna w procesie obróbki i pozwala łatwo dopasować zwężkę do danego typu rurociągu dzięki odpowiedniej granicy plastyczności i materiałowi przystosowanemu do pracy w wysokich temperaturach.  

• 15Mo3 – 16Mo3 – stal, która przystosowana jest do pracy w bardzo wysokich temperaturach (do nawet 530 stopni C) i w wysokim ciśnieniu, dlatego o tym rodzaju stali mówi się, że jest to stal stabilna termicznie. Jej największą zaletą jest łatwość formowania zwężek i wysoka odporność materiału na korozję. 

• 13CrMo4-5 – to rodzaj stali tzw. kotłowej, która jest też określana mianem stali niskostopowej. W swoim składzie ten rodzaj stali zawiera głównie chrom i molibden oraz bardzo niską zawartość węgla. To również rodzaj stali, która jest przystosowana do pracy w bardzo wysokich temperaturach i która charakteryzuje się bardzo dobrą granicą plastyczności.  

• 10Cr Mo9-10 – to rodzaj stali typowo konstrukcyjnej wykonanej z chromu i manganu, która jest perlityczna. Wykorzystuje się ją do pracy w podwyższonych temperaturach, które nie przekraczają 580℃ i znajduje zastosowanie głównie w branży energetycznej. Ciekawostką jest fakt, że jest bardzo odporna na niekorzystne działanie wodoru w konstrukcjach i pracy przy umiarkowanym ciśnieniu wewnętrznym. 

• P355NH – to stal z minimalną granicą plastyczności wynoszącą 355 MPa, która jest przystosowana do pracy w niskich temperaturach i która wykorzystuje się do zastosowań, które wymagają zachowania określonego ciśnienia. 

• 1.4301 – to stal austenityczna chromowo-niklowa o dobrej odporności na korozję, która nie nadaje się do pracy w środowisku z dużym stężeniem chloru. Ten rodzaj stali wykorzystuje się głównie w budownictwie, przemyśle petrochemicznym, spożywczym, motoryzacji. Obróbka spawalnicza tej stali przebiega bardzo dobrze, jednak warto mieć na uwadze, że tzw. temperatura międzyściegowa nie może przekraczać 200°C. 

• 1.4306 – 1.4307 – to gatunek stali nierdzewnej, który jest bardzo odporny na trzy rodzaje korozji: międzykrystaliczną, wżerową i naprężeniową. Ta stal umożliwia przygotowanie dowolnego materiału pod wpływem bardzo wysokiej temperatury tak, by odpowiadała wymogom danego projektu. 

• 1.4404 – to gatunek stali z rodzaju austenitycznych typu chromowo-niklowo-molibdenowych, która w swoim składzie ma niewielką zawartość węgla i wykazuje bardzo wysoką odporność na korozję. Pod względem właściwości chemicznych wykazuje sporą odporność na działanie korozji międzykrystalicznej, ale słabą odporność na wodę morską. Ten rodzaj stali jest również znany pod postacią AISI 316L. Główny obszar zastosowania tego rodzaju stali to przede wszystkim przemysł, motoryzacja, budownictwo, metalurgia, budowa maszyn, farmaceutyka i medycyna.

• 1.4541 – to stal chromowo-niklowa niemagnetyczna, która jest odporna na korozję międzykrystaliczną i w swoim składzie ma tytan, który zapewnia tej stali odpowiednią udarowość i twardość na etapie obróbki termicznej.  

• 1.4571 – to stal o umiarkowanej odporności korozję wżerową, która jest stosowana głównie w przemyśle włókienniczym, chemicznym, w farmaceutyce czy motoryzacji i energetyce. 

Z jakich materiałów są produkowane zwężki niesymetryczne? 

Zwężki niesymetryczne są również produkowane z takich samych materiałów jak zwężki symetryczne. Przykładem jest tzw. miękka stal oznaczona symbolem ST 37.0, która podczas procesu obróbki charakteryzuje się bardzo dużą elastycznością i sporą granicą plastyczności, co pozwala łatwo dopasować zwężkę do zaplanowanego projektu. 

Z jakich jeszcze materiałów są produkowane zwężki niesymetryczne? To między innymi następujące rodzaje materiałów: 

• P235GH – ST35.8 – to rodzaj stali niestopowej, która charakteryzuje się bardzo dobrą granicą plastyczności i umożliwia stworzenie i łatwe dopasowanie do wielu rodzajów projektów 

• ST 37.0 – to bardzo elastyczna stal przystosowana do pracy w bardzo dużych temperaturach. To materiał, który charakteryzuje równie duża granica   plastyczności, która pozwala bardzo wygodnie dopasować zwężkę do danego typu rurociągu. 

• S235 – to niestopowa stal konstrukcyjna, którą można poddać bardzo elastycznej obróbce plastycznej

• P235GH – ST35.8 – to rodzaj stali niestopowej o dobrej plastyczności, wytrzymałości na zginanie i rozciąganie, która doskonale się formuje w wysokich temperaturach. 

• 15Mo3 – 16Mo3 – to rodzaj stali kotłowej, którą można kuć i walcować w temperaturze od 850 – 1100°C. To gatunek stali, którą wykorzystuje się głównie do spawania do produkcji pieców, nakrętek, rozdzielaczy gazów gorących i różnego rodzaju kołnierzy.

• 13CrMo4-5 – to stal, która jest przystosowana do pracy w bardzo wysokim zakresie temperatur i która jest stosowana głównie w energetyce i przemyśle. Charakteryzuje się głównie wysoką wytrzymałością w kwasowych i żrących środowiskach. 

• 10Cr Mo9-10 – to stal, która jest bardzo wytrzymała i idealna do wszelkich przeróbek w  bardzo wysokiej temperaturze do 550°C.  Przed spawaniem zaleca się podgrzanie stali do temperatury 200°C.

Zwężki niesymetryczne są również produkowane z materiałów określonych następującymi symbolami:

L360NB – P355NL1 – P355NH, 1.4301, 1.4306-1.4307, 1.4404, 1.4541, 1.4571, A234 WPB, A234 WP11, A420 WPL6, X52, WPHY, 304, 304L, 316L, 321, 316Ti+, 316Ti. 

Zwężki stalowe do różnego rodzaju konstrukcji dostępne w szerokim wyborze – tylko w naszej firmie

Szukasz zwężki symetrycznej lub niesymetrycznej w określonym rozmiarze i nie wiesz, gdzie je zamówić? W naszej firmie znajdziesz zwężki symetryczne i niesymetryczne dostępne w wielu najpopularniejszych rozmiarach, które na pewno będą dopasowane do Twojego projektu na podstawie odpowiednich wyliczeń. Zapraszamy do składania zamówień na zwężki symetryczne i niesymetryczne.  

Wróć do listy wpisów